زلزله ۳.۴ ریشتری فشم دوباره شایعات آشنا را زنده کرد؛ همان قصه تکراری «آزمایش هسته‌ای پنهان». اما واقعیت علمی چیز دیگری می‌گوید: این رویداد لرزه‌ای نه نشانی از انفجار دارد، نه بویی از آزمایش مخفیانه، بلکه تنها بازتابی از نفس کشیدن گسل‌های شمال تهران است.
۱. عمق کانونی؛ اولین خط بطلان
آزمایش هسته‌ای برای محصور کردن انفجار، در عمق کم (زیر ۲ کیلومتر) انجام می‌شود. اما زلزله فشم در ۵ کیلومتری زمین رخ داد؛ سطحی‌تر از زلزله‌های عمیق، اما همچنان طبیعی و بسیار عمیق‌تر از آزمایش‌های انفجاری. همین عدد کافی است تا فرضیه هسته‌ای فرو بریزد.
۲. بزرگی لرزه؛ کوچک‌تر از هر بمب
هیچ آزمایش هسته‌ای با لرزشی کوچک‌تر از ۴ ریشتر ثبت نشده است؛ حتی کره شمالی در ۲۰۱۷، با انفجار خود، زمین را با ۶.۳ ریشتر لرزاند. فشم اما ۳.۴ ریشتر بود؛ لرزشی ملایم که حتی خسارتی هم نداشت. بمب نمی‌سازد، گسل می‌سازد.
۳. موقعیت؛ قلب یک سرزمین لرزه‌خیز
آزمایش‌ها در بیابان‌های بسته نظامی رخ می‌دهند، نه در دل روستاها و پای کوه‌ها. رومرکز زلزله فشم درست در کنار گسل طالقان و در همسایگی گسل مشاء بود؛ همان جایی که طی دو دهه گذشته بیش از ۷۸۰ زلزله طبیعی در آن ثبت شده است. آیا کسی آزمایش هسته‌ای را وسط بافت لرزه‌خیز و نزدیک تهران انجام می‌دهد؟
۴. امواج لرزه‌ای؛ زبان زمین در برابر زبان انفجار
امواج زلزله طبیعی، آرام‌تر و متوازن‌تر آغاز می‌شوند. انفجار اما موجی ناگهانی و فشرده می‌فرستد، با نسبت غیرعادی. هیچ گزارشی از الگوی انفجاری در داده‌های فشم وجود ندارد. اگر بود، سازمان‌های بین‌المللی مثل CTBTO همان لحظه هشدار می‌دادند.
۵. واقعیت سیاسی؛ شایعات به جای شواهد
هیچ مدرک معتبری از آزمایش هسته‌ای در ایران وجود ندارد. فعالیت‌های هسته‌ای کشور تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. فتوای صریح مقام معظم رهبری نیز ساخت سلاح هسته‌ای را ممنوع می‌داند. آنچه باقی می‌ماند، تنها جنگ روانی است: بهره‌برداری سیاسی از یک لرزش طبیعی برای ساختن روایتی خیالی.
سجادی پناه
