با توجه به ارائه رایگان ۱۵ گیگابایت فضای ابری توسط گوگل به هر کاربر در سراسر جهان، میتوان اینگونه تصور کرد که گوگل در واقع به هر فرد یک “فلش مموری ۱۵ گیگابایتی رایگان” هدیه داده است که از هر نقطهای از جهان قابل دسترسی است. حال با در نظر گرفتن سیستمهای هوش مصنوعی مانند “لوندر (Lavender)” و “گاسپل (Gospel)” که اخیراً توسط رژیم صهیونیستی برای شناسایی و ترور استفاده شدهاند (که دیروز به تفصیل به آن پرداختم)، این سؤال مطرح میشود که آیا فضای ابری میتواند دادههای مورد نیاز چنین ابزارهای پیشرفته را تأمین کند؟
پاسخ کوتاه این است: “بله، فضای ابری میتواند به عنوان ابزاری قدرتمند برای جاسوسی مورد استفاده قرار گیرد.” در ادامه، به صورت جامعتر به این موضوع میپردازیم.
چگونه فضای ابری به ابزاری برای جاسوسی تبدیل میشود؟
۱. “ذخیره سازی عظیم دادهها و دسترسی به آنها”:
فضای ابری امکان ذخیرهسازی حجم انبوهی از دادههای شخصی و حساس (مانند ایمیلها، عکسها، موقعیتهای جغرافیایی، و اطلاعات ارتباطی) را فراهم میکند. دولتها و سازمانهای جاسوسی میتوانند با دسترسی به این دادهها، رفتار کاربران را زیر نظر بگیرند.
– مثال: در سال ۲۰۱۳، ادوارد اسنودن افشا کرد که آژانس امنیت ملی آمریکا (NSA) از طریق برنامهای به نام “PRISM” به دادههای کاربران در پلتفرمهایی مانند گوگل، فیسبوک و اپل دسترسی داشته است.
۲. “همکاری اجباری شرکتهای فناوری با دولتها”:
بسیاری از شرکتهای ارائهدهنده خدمات ابری (مانند گوگل، مایکروسافت و آمازون) ممکن است بر اساس قوانین داخلی (مانند قانون میهندوستی یا Patriot Act در آمریکا) مجبور به همکاری با نهادهای امنیتی شوند.
مثال: سرویس ابری مایکروسافت (Azure) توسط سازمان سیا برای میزبانی و پردازش دادههای حساس استفاده میشود.
۳. “نقض امنیت و هک دادهها”:
ضعف در امنیت فضای ابری میتواند منجر به نفوذ هکرها یا سازمانهای جاسوسی به دادههای کاربران شود.
– مثال: در سال ۲۰۱۴، هک iCloud اپل منجر به افشای عکسهای خصوصی افراد مشهور شد. همچنین، در سال ۲۰۲۰، نقض امنیتی در سرویس ابری مایکروسافت باعث شد دادههای حساس چندین شرکت بزرگ به سرقت برود.
۴. “تحلیل دادههای کلان با هوش مصنوعی”:
فضای ابری بستری ایدهآل برای تحلیل دادههای عظیم با استفاده از هوش مصنوعی فراهم میکند. سیستمهایی مانند “لوندر” و “گاسپل” نیز احتمالاً از دادههای ذخیرهشده در ابر برای شناسایی الگوها و هدفگیری استفاده میکنند.
– مثال: هوش مصنوعی لوندر با تحلیل دادههای ارتباطی و رفتاری، اهداف را شناسایی میکند، و هوش مصنوعی گاسپل اماکن و تأسیسات را برچسبگذاری میکند. دسترسی به دادههای ابری میتواند دقت و سرعت چنین سیستمهایی را افزایش دهد.
۵. “ردیابی رفتار کاربران”:
شرکتهای ارائهدهنده خدمات ابری اغلب از دادههای کاربران برای ایجاد پروفایلهای رفتاری استفاده میکنند. این پروفایلها میتوانند در اختیار نهادهای امنیتی قرار گیرند تا افراد را بر اساس علایق، ارتباطات و فعالیتهایشان ردهبندی کنند.
چرا این موضوع نگرانکننده است؟
– “نقض حریم خصوصی”: کاربران معمولاً از میزان دسترسی نهادهای دولتی و سازمانهای جاسوسی به دادههایشان بیاطلاع هستند.
– “سوءاستفاده از دادهها”: دادههای ابری ممکن است برای اهداف غیرقانونی یا هدفگیریهای بدون پایه و اساس مورد استفاده قرار گیرند.
– “عدم شفافیت”: شرکتهای فناوری اغلب به دلیل مسائل امنیتی یا قانونی، جزئیات همکاری خود با دولتها را افشا نمیکنند.
– “تأثیرات امنیت ملی”: دسترسی به دادههای ابری میتواند به سازمانهای جاسوسی امکان دهد تا نه تنها افراد، بلکه زیرساختهای حیاتی یک کشور را نیز زیر نظر بگیرند.
یک مثال ساده:
فرض کنید شما عکسها، مکاتبات و موقعیتهای جغرافیایی خود را در Google Drive ذخیره میکنید. اگر یک سازمان جاسوسی به این دادهها دسترسی پیدا کند، میتواند:
– روابط اجتماعی شما را تحلیل کند.
– الگوهای رفتاری شما را شناسایی کند.
– از اطلاعات شما برای هدفگیری های احتمالی استفاده نماید.
بنابراین فضای ابری نه تنها یک ابزار مفید برای ذخیرهسازی و پردازش دادهها، بلکه یک “ابزار بالقوه برای جاسوسی” است. سازمانهای اطلاعاتی مانند سیا یا موساد احتمالاً از این فناوری برای جمعآوری و تحلیل دادهها استفاده میکنند، اما به دلایل استراتژیک آن را افشا نمیکنند. در دنیای جاسوسی، “سکوت و پنهان کاری” بزرگترین مزیت محسوب میشود، و آنچه منتشر میشود اغلب تنها بخش کوچکی از حقیقت یا حتی یک “عملیات فریب” برای انحراف توجه رقبا است. بنابراین، فضای ابری میتواند ابزاری برای جاسوسی باشد، اما سازمانهای اطلاعاتی ترجیح میدهند قابلیتهای واقعی خود را در تاریکی نگه دارند تا کارایی آنها حفظ شود. زیرا آنها مهمترین دارائی های یک سیستم اطلاعاتی به شمار می روند .