محمد باقر مجتبایی در برنامه ی “گفت‌وگوی اقتصادی” رادیو گفت‌وگو، بر ترسیم ظرفیت ها و چالش های کشور تاکید کرد و گفت: بدترین حالتی که می تواند اقتصادی را زمین گیر کند، رکود تورمی است، زیرا در این حالت اگر پول تزریق شود باعث افزایش نقدینگی می شود که یک عامل تورم زا است و اگر به بنگاه ها که 80 درصدشان بانک محور هستند، پولی تزریق نشود، فعالیتی نیز صورت نمی گیرد.
برنامه “گفت‌وگوی اقتصادی” با موضوع مدیریت واردات تا مقابله با رکود و بیکاری و با حضور دکتر عبدالخالق سجادی کارشناس مسائل اقتصادی و مدیر اسبق بانکی، دکتر مجید سجادی پناه استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی و محمد باقر مجتبایی مشاور عالی اقتصادی اتاق اصناف روانه آنتن شد.
دکتر عبدالخالق سجادی در ابتدا به بحران های اقتصاد کشورمان اشاره کرد و بیان داشت: با توجه به بحران های مختلفی که در یک دهه قبل در اقتصاد کشورمان وجود داشته، در شرایط خاص و بسیار ویژه ای بر این اقتصاد حاکم بوده است.
وی در بیان علل این شرایط بد اقتصادی گفت: یکی از دلایل توامان شدن تورم و رکود در اقتصاد است که بدترین شکل اقتصادی است. در ابتدای سال 94 شاهد یک تورم نیز بودیم که تاثیر بسزایی در اقتصاد داشت.
این کارشناس مسائل اقتصادی یکی از کارهایی که باید انجام شود را شفاف کردن اقتصاد دانست و اظهار داشت: در این زمینه دولت مشخص کرد که چه بحران هایی را داشتیم و داریم. خیلی از مردم نمی دانستند که ما چه مشکلاتی داشتیم؛ یکی از مشکلات عمده ما نقدینگی بسیار زیاد در کشور بود.
سجادی ادامه داد: یکی از مسائل دیگر کشورمان، کم بودن گردش نقدینگی است؛ در واقع اعتبارات اسنادی بسیار فعالیت کمی دارند که این موضوع چه در ارتباط با تجارت خارجی و چه ارتباط داخلی صدق می کند. این مسئله باعث شد بیکاری نیز در کشور رشد پیدا کند، زیرا موقعی که می خواهیم تورم را کنترل کنیم، ابزارهایی را به کار می بریم که ضد اشتغال هستند.
این کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به وجود دو نوع تورم، بیان داشت: یک نوع تورم، تورم رشد است و یک نوع تورم نیز تورم رکود است. ما در تورم رشد نبودیم بلکه در تورم رکودی بودیم. مهمترین مشکل دولت کمبود بودجه خودش بود یعنی دولت ورشکسته است. از یک طرف دولت با کسری منابع روبرو بود و از طرف دیگر بانک ها نیز دچار همین مشکل بودند و البته مطالبات معوق بلند مدت که بر بانک ها سایه انداخته اند، عدم تعادل نهادینه بودجه دولت، انباشت بدهی ها در اقتصاد، عدم بهره بندی از ظرفیت های موجود در اقتصاد جهانی، بازار تخریب شده انرژی و مشکلات آب و محیط زیست، باعث شده که دولت نتواند برنامه های خود را اجرا کند.
این مدیر سابق بانکی بزرگترین مشکل دولت را بزرگ بودن آن عنوان کرد و اظهار داشت: این یکی از مشکلات اساسی است که خود دولت هم نمی تواند و نمی داند چه کند. دولت در حال حاضر کسری منابع دارد و هزینه های جاری اش را نمی تواند تامین کند و به همین دلیل مجبور است با افزایش نقدینگی این مسئله را جبران کند که این یکی از بحران های حال حاضر ما است.
وی با یادآوری این مسئله که دولت تورم را کاهش داده است، در عین حال خاطرنشان کرد: در مقابل آن بیکاری رشد کرده است و رکود هم کماکان باقی مانده است.
در ادامه محمد باقر مجتبایی بر ترسیم ظرفیت ها و چالش های کشور تاکید کرد و گفت: بدترین حالتی که می تواند یک اقتصاد را زمین گیر کند، رکود تورمی است زیرا در این حالت اگر پول تزریق شود باعث افزایش نقدینگی می شود که یک عامل تورم زا است و اگر به بنگاه ها که 80 درصدشان بانک محور هستند، پولی تزریق نشود، فعالیتی نیز صورت نمی گیرد.
وی در بیان چالش ها اظهار اشت: یکی از این چالش ها مسئله تعدد نظارت ها و دخالت دستگاه ها است. 182 هزار ماده قانونی در کشور داریم. حدود دو هزار مجوز شناسایی شده است که حداقل 700 مجوز وجود دارد.
مشاور عالی اقتصادی اتاق اصناف رتبه ایران در کسب و کار را نامناسب توصیف کرد و بیان داشت: اگر قرار است بحث رونق و خروج از رکود را داشته باشیم، اولین موضو ع این است که برخی از کارها پیچیده نیست و صرفا بهره وری
دستگاه ها بخصوص دستگاه های دولتی است. دولتی بودن اقتصاد وجه غالبی است که برای واردات و تولید و حتی توزیع با دولت باید همکاری شود.
در ادامه دکتر مجید سجادی پناه با اشاره به تلاش های دولت گفت: دولت با وجود این تلاش ها توفیقاتی نیز داشت؛ توانست تورم را کنترل کند، اقتصاد مقاومتی را پیگیری کرد، ولی اینکه تا چه حد محقق شده است را باید بررسی کرد.
وی با بیان اینکه 11 عنصر برای اقتصاد مقاومتی شناسایی شده است، گفت: در برخی زمینه ها می توان این موارد را
اندازه گیری کرد؛ مانند کاهش اتکا بودجه به نفت. در سال 93 روی کاغذ وابستگی بودجه به نفت 31 درصد بود ولی در سال جاری 25 درصد بود که نشان می دهد این سیر روندی کاهشی داشته است.
وی اضافه کرد: در سال 94 به شدت با کاهش درآمد نفتی روبرو بودیم. بودجه قرار بود روی نفت صد دلاری بسته شود که در لایحه دولت 70 دلار آمد ولی مجلس 50 دلار بست و در نهایت دیدید که نفت تا 20 دلار هم کاهش یافت و به این شکل اقتصاد ما را تحت تاثیر قرار داد.
این استاد دانشگاه همچنین به مسئله این روزها یعنی برجام اشاره کرد و افزود: توفیقات برجام با واکنش مثبت بورس همراه بود. نرخ سود بانکی دو درصد کاهش پیدا کرد، نرخ تسهیلات از 29 درصد به 18 درصد رسید. دولت همچنین به شدت دارد تک نرخی شدن ارز را پی گیری می کند.
کارشناس مسائل اقتصادی از بهبود فضای کسب و کار در سال 94 گفت و اظهار داشت: رتبه ما از 130 دنیا به 118 رسید. البته دولت در ارسال برنامه ششم تاخیر داشت ولی دی ماه این کار را کرد که مجلس فرصت کافی برای بررسی برنامه را ندارد؛ موضوعی که برای بودجه نیز اتفاق افتاده است.
سجادی پناه به قاچاق کالا اشاره داشت و افزود: سال 92 حدود 25 میلیارد دلار کالا قاچاق شده بود که این میزان در سال 93 به 20 میلیارد دلار رسید. همچنین در سالی که گذشت 27 میلیارد دلار برای خرید هواپیما داده شد که بر سر این موضوع بحث های زیادی شد.
وی ادامه داد: در سال 94 دولت بسته هایی را برای خروج از رکود ارائه کرد که به تعبیر خیلی ها نتوانست گره از مشکلات رکورد کشور باز کند در حالی که 2500 میلیارد تومان به خودروسازها پول واریز شد.
شایان ذکر است؛ برنامه “گفت‌وگوی اقتصادی” هر شنبه تا چهارشنبه ساعت 14:30 از شبکه رادیو گفت‌وگو پخش می شود و فایل صوتی آن در سایت شبکه موجود اس
