اگر تیک‌تاک را فقط «اپ ویدئوی کوتاه» می‌دانید، پس هنوز درک نکرده‌اید که جنگ ابرقدرت‌ها از موشک و ناو عبور کرده و رسیده به ۶۰ ثانیه‌ای که جلوی چشم‌تان پخش می‌شود. تیک‌تاک همان «اینستاگرامِ توربو» شده است؛ اما به‌جای فیلترهای لاکچری، یک خط تولید ۲۴ساعته از رقص، آواز، اعتراض، آموزش و حتی انقلاب به شما تحویل می‌دهد. تفاوتش؟ این‌بار سرور در کالیفرنیا نیست، در پکن است. و همین کافی است تا یک اپ سرگرمی به بمب ژئوپلیتیک تمام عیار تبدیل شود.
این جمعه، وقتی ترامپ و شی جین‌پینگ سرِ تیک‌تاک با هم حرف می‌زنند، بحث سرِ یک استارتاپ نیست؛ بحث سرِ یک کشور ۱۷۰ میلیون نفری امریکایی است که صبح تا شب در آن زندگی می‌کنند: می‌خندند، گریه می‌کنند، تبلیغ می‌کنند، رأی می‌دهند، رئیس‌جمهور انتخاب می‌کنند. واشنگتن خوب فهمیده که این «کشور مجازی » دیگر فقط سرگرمی نیست، یک میدان نبرد است؛ و مثل هر میدان نبرد، اول باید تکلیف فرمانده‌ی آن روشن شود.
آمریکا سه ترس بزرگ دارد:
1- “ترس اول:” چین با قانون امنیت ملی ۲۰۱۷ می‌تواند هر داده‌ای از مادر تیک تاک بخواهد؛ یعنی تمام شهروندان آمریکایی یک «فایل فشرده شده »روی سرورهای پکن‌اند. اروپا، هند، اندونزی و حتی کانادا هم همین کابوس را درباره قانون امریکایی «کلود اکت» دارند که داده‌هایشان را تقدیم واشنگتن می‌کند.
2- “ترس دوم:” الگوریتم تیک‌تاک می‌تواند افکار عمومی آمریکا را «ریموت» کند؛ ویدئوهای ضدچین را کم‌رنگ کند و همان‌قدر که بخواهد، محتوای طرفدار پکن را پمپاژ کند. همان کاری که خیلی‌ها معتقدند متا و اینستاگرام با اعتراضات تهران، استانبول یا بوگوتا انجام می‌دهند.
3- “ترس سوم:” تیک‌تاک می‌تواند از چهره و صدا تا ضربان قلب کاربر را ذخیره کند؛ یعنی یک «پرونده زیستی» بسازد. همان چیزی که اگر از گوگل‌مپ و فیس‌بوک بپرسید، آنها سال‌هاست درباره ما و شما کامل کرده‌اند.
و حالا واشنگتن، همان کشوری که متمم اول قانون اساسی‌اش را مثل کتیبه‌ی مقدس می‌خواند، آماده است تا ۱۷۰ میلیون آمریکایی را از بلندگویشان محروم کند. تیک‌تاک برای نسل Z همان خیابان مجازی است؛ جایی که معلم حقوقش را می‌گیرد، کارگر اعتراضش را فریاد می‌زند، لاتین‌تبار آهنگش را پخش می‌کند. و حالا همان دولت می‌گوید: «آزادی‌تان محفوظ است، فقط خیابان را می‌بندیم!»
درس تیک‌تاک روشن است: اگر ترامپ حق دارد بگوید «داده‌هایم نزد چین امن نیست»، پس ایران هم حق دارد بگوید «داده‌هایم نزد گوگل امن نیست.» اگر دولت آمریکا می‌تواند تیک‌تاک را مصادره کند تا «حریم خصوصی ملت آمریکا» حفظ شود، پس هر کشوری می‌تواند واتس‌اپ را ملی کند تا حریم خودش را حفظ نماید.
بنابراین جنگ آینده جنگ موشک نیست؛ جنگ الگوریتم است. سرنوشت ملت‌ها در جایی رقم می‌خورد که سرورها هستند؛ در پکن، کالیفرنیا یا در خاک خودتان. تیک‌تاک فقط یک اپ نیست؛ یک هشدار است که می‌گوید: “هر کس کنترل داده را بگیرد، کنترل آینده را می‌گیرد.”
حکمرانان جمهوری اسلامی باید بدانند که درس تیک‌تاک روشن است: آینده‌ی داده‌ها، آینده‌ی قدرت است؛ سرنوشت ملت در دستان کسانی است که کنترل اطلاعاتشان را در خاک خود نگه دارند، نه در سرورهای دوردست».
