رفتار دولتهای مختلف آمریکا در قبال جنایات اسرائیل همواره محل انتقاد بوده است، اما اقدام بیسابقه دونالد ترامپ در زمینهسازی برای بیاعتبار کردن دیوان کیفری بینالمللی، نقطه عطفی منفی در تاریخ حقوق بینالملل بهشمار میرود. ترامپ نه تنها از اسرائیل در برابر پاسخگویی به جنایات جنگی حمایت کرد، بلکه در اقدامی بیسابقه، تحریمهایی علیه قضات دیوان لاهه اعمال نمود؛ اقدامی که بیشتر به تهدید علیه عدالت جهانی شباهت دارد تا دفاع از اصول دیپلماتیک.
تحریم قضاتی که تنها بر اساس شواهد، احکام بازداشت علیه افرادی مانند بنیامین نتانیاهو صادر کردهاند، نشان از رویکردی دارد که در آن قدرت سیاسی بر موازین حقوقی و اخلاقی ارجحیت دارد. ترامپ با این اقدام، نه تنها تلاش کرد مانع از رسیدگی قضایی به جنایات احتمالی در غزه شود، بلکه عملاً پیام روشنی به تمامی رژیمهایی که متهم به جنایات جنگی هستند ارسال کرد: «اگر متحد ما باشید، از عدالت در امان خواهید بود.»
این رفتار، نهفقط حمایت از اسرائیل بلکه تخریب زیرساختهای حقوق بینالملل است؛ روندی که در دوران ترامپ شدت گرفت و به تضعیف نهادهایی انجامید که برای تحقق عدالت بینالمللی بنیانگذاری شدهاند.
اکنون که دیوان کیفری بینالمللی با وجود فشارهای سنگین سیاسی، حکم بازداشت نتانیاهو را بهدلیل ارتکاب جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت تأیید و پابرجا اعلام کرده است، آشکارتر از همیشه مشخص میشود که سیاستهای دولت ترامپ، نه در خدمت عدالت، بلکه در تقابل آشکار با آن بودهاند.
سجادی پناه