اسرائیل را می‌توان به‌درستی یک ناو هواپیمابر ثابت و پیشرفته آمریکا در منطقه‌ی ناآرام خاورمیانه دانست. اما چطور چنین رابطه‌ای عمیق و پایدار میان آمریکا و اسرائیل شکل گرفته است؟ آیا در جنگ ۱۲ روزه، ایران عملاً با اسرائیل می‌جنگید یا با خودِ آمریکا؟ یا هر دو؟
بقای اسرائیل برای ایالات متحده اهمیت راهبردی و چندوجهی دارد. آمریکا در سال ۲۰۰۸ با تصویب قانونی به نام QME (برتری نظامی کیفی اسرائیل) خود را متعهد کرد که هیچ معامله تسلیحاتی با کشورهای منطقه نباید به شکلی باشد که برتری نظامی اسرائیل را تهدید کند (چه بصورت فردی و چه به صورت جمعی). این برتری به معنای توان اسرائیل در غلبه بر هر تهدید متعارف نظامی است. در نتیجه، اسرائیل نه‌فقط متحدی نظامی و اطلاعاتی، بلکه ابزار نفوذ راهبردی آمریکا در قلب خاورمیانه محسوب می‌شود.
نقش قدرتمند لابی‌های یهودی در سیاست داخلی آمریکا، حمایت افکار عمومی پرو-اسرائیلی، و جایگاه اسرائیل به‌عنوان یک دولت غرب‌گرا در منطقه‌ای غیرغربی، همگی باعث عمق یافتن این اتحاد شده‌اند. اسرائیل همچنین بازوی آمریکا برای مهار رقبایی مانند روسیه و چین در منطقه غرب آسیاست.
در ساختار امنیتی آمریکا، اسرائیل جایگاهی خاص دارد. این کشور سالانه بیش از ۳.۳ میلیارد دلار کمک نظامی مستقیم و حدود ۵۰۰ میلیون دلار برای توسعه سامانه‌های دفاع موشکی دریافت می‌کند. این حمایت‌ها به آمریکا اجازه می‌دهد تا بدون استقرار مستقیم نیروهایش، منافع خود را در برابر تهدیداتی مانند ایران، روسیه، چین و گروه‌های افراطی حفظ کند.
نفوذ گسترده لابی‌های حامی اسرائیل، مانند AIPAC و ADL، در ساختار قدرت آمریکا باعث شده حمایت از اسرائیل به بخشی از سیاست ثابت ایالات متحده تبدیل شودو به ترامپ و امثال ترامپ هم ربطی نداشته باشد؛ موضوعی که حتی بر سیاست‌های داخلی آمریکا هم تأثیرگذار است. از همین رو، قانون QME به یکی از ستون‌های ثابت روابط واشنگتن و تل‌آویو بدل شده که با تغییر دولت‌ها دستخوش تحول نمی‌شود.
در حوزه دفاعی، آمریکا اسرائیل را به یکی از پیچیده‌ترین سامانه‌های دفاعی چندلایه مجهز کرده است؛ از سامانه «گنبد آهنین» برای تهدیدات کوتاه‌برد گرفته تا «فلاخن داوود»، «آرو ۲ و ۳» برای مقابله با موشک‌های بالستیک، و سامانه‌های آمریکایی THAAD و SM-6 که این ساختار را تقویت می‌کنند. اسرائیل همچنین در حال توسعه فناوری‌های نوینی مانند «لیزر آهنین» و سامانه دریایی «سی-دوم» است که پدافند این کشور را دقیق‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر می‌کند.
در جریان جنگ اخیر، ایران بیش از ۷۰۰ حمله موشکی و پهپادی انجام داد. سامانه‌های دفاعی اسرائیل موفق شدند بخش عمده‌ای از این تهدیدات را خنثی کنند، اما تعدادی از موشک‌ها از سد دفاعی عبور کرده و با دقت بالا به اهداف حساس اصابت کردند که موجب خسارات انسانی و روانی شد. این مسئله نشان می‌دهد که حتی پیشرفته‌ترین سامانه‌ها هم آسیب‌پذیرند.
در برابر QME، ایران راهبرد «کمیت در برابر کیفیت» را پیش گرفته است. تهران با تکیه بر تعداد زیاد موشک‌ها و پهپادهای خود، تلاش می‌کند ساختار دفاعی چندلایه اسرائیل را فرسوده کند. اگر این راهبرد با انسجام عملیاتی و ظرفیت جایگزینی بالا همراه شود، می‌تواند فشار زیادی بر QME وارد کند.
برتری نظامی کیفی اسرائیل فقط جنبه دفاعی ندارد، بلکه وجه تهاجمی نیز دارد. این کشور با ناوگان پیشرفته F-35I، عملیات سایبری و اطلاعاتی مشترک با آمریکا، توان نفوذ، حمله دقیق و حتی جلوگیری از تلافی دشمن را در اختیار دارد. ساختار دفاعی و اطلاعاتی اسرائیل به‌قدری با آمریکا هماهنگ است که ایران در واقع با یک شبکه امنیتی ترکیبی روبه‌روست، نه صرفاً با اسرائیل.
از طرف دیگر، ایران با تهدیدی فراتر از توان نظامی اسرائیل مواجه است؛ تهدیدی ترکیبی که شامل عملیات اطلاعاتی، سایبری و حملات پیشگیرانه می‌شود. این نوع تهدیدها زیرساخت‌های حیاتی کشور را بدون اعلام جنگ رسمی هدف قرار می‌دهند و مقابله با آن‌ها بسیار دشوار است.
ایران برای مقابله با این ساختار پیشرفته، به راهبردی فراتر از جنگ سنتی نیاز دارد: بازدارندگی هوشمند و چندلایه. این بازدارندگی شامل حملات سایبری برای کاهش تاب‌آوری جامعه، اختلال در ادراک عمومی اسرائیل، و استفاده از موشک‌های مافوق صوت و پهپادهای دقیق برای نفوذ در سامانه‌های پدافندی است. همچنین، ارتقاء جنگ نیابتی به سطح راهبردی برای آسیب زدن به ساختار فرماندهی و شبکه اطلاعاتی اسرائیل اهمیت بسیاری دارد. در کنار آن، همکاری با قدرت‌هایی مانند چین و روسیه و برخی کشورهای عربی می‌تواند مانع تثبیت کامل QME شود.
در نهایت، با وجود بهره‌مندی دشمن از پیشرفته‌ترین فناوری‌ها و پشتیبانی‌های جهانی، ایران ثابت کرده است که با تکیه بر ابتکار، اراده ملی و ظرفیت‌های بومی می‌تواند در برابر پیچیده‌ترین ساختارهای نظامی مقاومت کند و مسیر تحولات منطقه را به نفع خود شکل دهد. چنان‌که رهبر معظم انقلاب امروز تأکید کردند: «همه بدانند که خدای متعال نصرت را برای ملت ایران در سایه نظام اسلامی و زیر پرچم قرآن و اسلام تضمین کرده است؛ و این ملت بی‌تردید پیروز خواهد شد.» شد.
سجادی پناه
