آیا میتوان در آینده از «اسب تروای کوانتومی» در میدان جنگ جان سالم به در برد؟ این پرسشی است که امروز دیگر فقط یک نظریه نیست؛ آرامآرام به واقعیتی تبدیل شده که امنیت ملی ما را شکل میدهد. در یادداشت قبلی دیدیم چطور سیستمهای پدافندی در مراحل ابتدایی جنگ به دست اسرائیل افتاد، بانکها هک شدند و میلیونها دلار ارز دیجیتال به سرقت رفت. حالا با گسترش همکاریهای آمریکا و اسرائیل، این تهدید جدیتر شده و باید عمیقتر به آن نگاه کرد.
پشت درهای بسته، مسابقهای پنهان برای تسلط بر «ابزارهای جنگ دیجیتال» در جریان است. در این میدان، کوانتوم مهمترین سلاح آینده خواهد بود.
۱. از «روشن و خاموش» تا «سایهروشن»
برای فهم تهدید، باید زبان ماشین را فهمید.
کامپیوترهای امروزی شبیه یک کلید برقاند: یا خاموش (صفر) یا روشن (یک). این «بیت» تنها یک حالت را پردازش میکند. اما کامپیوتر کوانتومی با «کیوبیت» کار میکند؛ ذرهای که به لطف پدیدههای عجیب فیزیک کوانتوم میتواند همزمان صفر و یک باشد.
در کامپیوتر کلاسیک، اگر بخواهید یک گاوصندوق با میلیونها رمز را باز کنید، باید همه را یکییکی امتحان کنید. اما کامپیوتر کوانتومی همه رمزها را همزمان بررسی میکند و در چشمبرهمزدنی درستترین را پیدا میکند.
چیزی که امروز برای ابرکامپیوترها میلیونها سال طول میکشد، فردا با کوانتوم در چند ساعت حل خواهد شد.
۲. فروپاشی رمز: «ذخیره کن، بعداً رمزگشایی کن»
قدرت کوانتوم فراتر از «قدرت پردازش» است؛ این فناوری در عمل یک «بمب هستهای دیجیتال» است. الگوریتمی مثل شور (Shor) دیگر یک تهدید تئوریک نیست، بلکه یک تضمین ریاضی است برای شکستن رمزنگاریهایی که امروز شریان حیاتی بانکها، شبکههای ارتباطی و سامانههای پدافندی ما را تشکیل میدهند.
دشمنان امروز از استراتژی «حالا ذخیره کن، بعداً رمزگشایی کن» استفاده میکنند. یعنی اطلاعات حیاتی رمزنگاریشده ـ از اسرار نظامی تا نقشههای زیرساختی ـ را ذخیره میکنند تا فردا که قدرت کوانتومی به دستشان رسید، یکجا رمزگشایی شود. این یعنی یک بمب ساعتی اطلاعاتی در حال تیکتیک است.
۳. کوانتوم و هوش مصنوعی: نابودی مزیت محاسباتی در جنگ
جنگ آینده، جنگ سرعت و دقت است. از رادار موشکی تا جنگ سایبری و پهپادها، همه به ریاضی و الگوریتم وابستهاند. با ورود هوش کوانتومی، تحلیل دادهها، هدفگیری و عملیات لجستیک در چند ثانیه انجام میشود و مزیت محاسباتی ما در برابر دشمن به صفر میرسد.
وقتی رمزهای سیستمهای دفاعی و فرماندهی فروبریزد، ساختارهای فرماندهی، کنترل، ارتباطات و اطلاعات هم فرو میپاشند. در میدان جنگ، وقتی امنیت اطلاعاتی نباشد، سرعت واکنش و آمادگی ما هم بهشدت کاهش مییابد.
۴. جبهه منطقهای: فناوری آمریکایی در دست اسرائیل
رقابت جهانی کوانتوم در منطقه ما به تهدیدی راهبردی تبدیل شده است. همکاریهای گسترده آمریکا و اسرائیل فقط یک تفاهمنامه نیست، بلکه انتقال هدفمند توان محاسباتی است. پروژههایی مانند نیمبوس و پالانتیر زیرساختهای ابری و ابزارهای هوش مصنوعی را در اختیار ارتش اسرائیل میگذارند تا برتری کیفی خود را در منطقه حفظ کند.
بدون تحلیل دادههای کلان و الگوریتمهای پیشرفته، این نفوذ سایبری ممکن نبود. حملات اخیر به زیرساختهای حیاتی منطقه، پیشدرآمد استفاده کامل از فناوری کوانتوم و هوش مصنوعی در آینده است.
۵. نتیجه: مسابقه آمادگی یا سقوط؟
کامپیوتر کوانتومی دروازهای به آینده است، اما این یک لحظه استراتژیک است که فرصت «تأمل» را از ما میگیرد. پرسش حیاتی دیگر این نیست که «کوانتوم چقدر پیشرفت کرده؟» بلکه این است:
آیا ما زیرساختهای حیاتی خود را با رمزنگاریهای مقاوم در برابر کوانتوم (PQC) ایمن کردهایم؟
باید فوراً مراکز تحقیقاتی کوانتوم ایجاد کنیم، استعدادهای علمی پرورش دهیم و سریعاً به رمزنگاریهای پساکوانتومی مهاجرت کنیم تا اطلاعات و زیرساختهای حساس کشور امن بماند. آمادگی امروز، ضامن امنیت فرداست.
در اینجا یک داستان کوتاه و ساده برای توضیح تفاوت کامپیوترهای کلاسیک و کوانتومی به زبان ساده ، روان و قابلفهم آوردهام
صبح از خواب بیدار میشوی و کلید خانهات گم شده.
اگر مغزت مثل کامپیوترهای فعلی باشد، باید همه اتاقها را یکییکی بگردی.
اما با مغز کوانتومی، همزمان همه جا را میگردی و یکراست سراغ کشوی درست میروی.
مینشینی قهوه بخوری. یک جدول سودوکو روی میز است.
اگر مغزت مثل امروز باشد، باید ساعتها امتحان کنی تا جواب پیدا شود.
اما با مغز کوانتومی، همه حالتها را با هم میبینی و جواب خودش جلوی چشمت ظاهر میشود.
حالا میخواهی به محل کار بروی، ولی ترافیک سنگین است.
مغز معمولی مسیرها را یکییکی بررسی میکند. وقت تلف میشود.
مغز کوانتومی همه مسیرها را همزمان بررسی میکند و سریعترین راه مثل چراغی روشن جلوی پایت ظاهر میشود.
در پایان روز میفهمی که کوانتوم مثل یک ابرقدرت پنهان است:
وقتی کلید گم میشود، سریع پیدایش میکنی.
وقتی پازل داری، جواب آماده میشود.
وقتی در ترافیک میمانی، سریعترین مسیر باز میشود.
خلاصه: کوانتوم به ما اجازه میدهد همه راهها را همزمان ببینیم و بهترین را انتخاب کنیم. و درست به همین دلیل است که این فناوری در میدان جنگ، در بانکها و در امنیت ملی حیاتی است.
.