چالش امروز:
در سایه بیتفاوتی نهادهای بینالمللی، ۱۴ دانشمند برجسته ایرانی به ضرب گلوله و بمب از پای درآمدهاند. آمارها از افزایش ۴۰ درصدی حملات تروریستی به پژوهشگران در پنج سال اخیر حکایت دارد. اینجا دیگر بحث رقابت علمی نیست – این یک کشتار سیستماتیک است. در جهانی که علم مرز نمیشناسد، دانشمندان بیش از هر زمان دیگری نیاز به حمایت دارند. آنها نه تنها با چالشهای پژوهشی دست و پنجه نرم میکنند، بلکه گاه جان خود را در معرض تهدیدهایی میبینند که کل جامعه علمی را تحت تأثیر قرار میدهد. خشونت علیه پژوهشگران تنها یک حمله شخصی نیست؛ این یک ضربه به قلب دانش بشری است.
چرا باید اقدام کنیم؟
دانشمندان، سرمایههای جهانی هستند: وقتی یک پژوهشگر مورد تهدید قرار میگیرد، تنها یک فرد آسیب نمیبیند؛ بلکه کشفهای آینده، درمانهای نجاتبخش و راهکارهای نوآورانه نیز به خطر میافتند.
آزادی علمی در خطر است: بدون امنیت، هیچ پژوهشگری نمیتواند با آرامش به کشف حقیقت بپردازد.
جامعه بینالمللی مسئول است: اگر امروز سکوت کنیم، فردا ممکن است دیر باشد.
راهکارهای پیشنهادی:
۱. تغییر قوانین، تغییر آینده:
افزودن بندی به اساسنامه سازمانهای علمی بینالمللی برای محکومیت صریح هرگونه خشونت علیه دانشمندان.
تعهد رسمی به حمایت از قربانیان و پیگیری عدالت.
۲. صدای بلند جامعه علمی:
انتشار بیانیههای فوری و قوی در محکومیت حملات، نه به عنوان یک اقدام سمبلیک، بلکه به عنوان اعلامیهای جهانی برای حفاظت از پژوهشگران.
۳. کمیتههای حرفهای، اقدامات عملی:
تشکیل گروههای ویژه برای رصد تهدیدات، ارائه راهکارهای امنیتی و حمایت از دانشمندان در معرض خطر.
۴. همکاری، نه انزوا:
اتحاد با نهادهایی مانند یونسکو و سازمان ملل برای ایجاد شبکهای قدرتمند در دفاع از امنیت علمی.
۵. آموزش و آگاهی، سلاح مقابله:
برگزاری کارگاههای آموزشی برای دانشمندان درباره نحوه محافظت از خود.
اطلاعرسانی به عموم درباره اهمیت حمایت از پژوهشگران.
بنابراین این پیشنهاد تنها یک درخواست اداری نیست؛ یک فراخوان برای اقدام است. اگر باور داریم که علم میتواند جهان را نجات دهد، ابتدا باید پاسداران علم را نجات دهیم. با گسترش نقش سازمانهای علمی در حمایت از دانشمندان، نه تنها از افراد محافظت میکنیم، بلکه از آیندهای روشنتر برای تمام بشریت دفاع مینماییم.
زمان اقدام همین حالاست.
سجادی پناه